Nowa wiedza dotycząca tego, jak rośnie mózg dziecka, pokazuje, że rodzice mogą mieć znaczący wpływ na to, jak bystre stanie się w przyszłości ich dziecko. W okresie niemowlęcym mózg rośnie w większym stopniu niż kiedykolwiek później, zwiększając swoją wagę o trzykrotność i w chwili ukończenia pierwszego roku życia osiągając w przybliżeniu około 65% wymiarów u dorosłej osoby.
Kiedy mózg rośnie, komórki nerwowe zwane neuronami, mnożą się na podobieństwo kilometrowych kabli elektrycznych. Kiedy dziecko się rodzi, znaczna część z tego “okablowania” nie jest jeszcze połączona. W ciągu pierwszych 12 miesięcy życia te neurony rosną, uczą się lepiej pracować i łączą się jedne z drugimi – tworząc obwody, które umożliwiają dziecku myślenie i robieniu wielu rzeczy lepiej.
1) Niemowlę w ciągłym ruchu
Dlaczego samo noszenie dziecka (w chuście, na rękach, w nosidle) pomaga tworzyć mądrzejsze dzieci? Odpowiedź jest prosta: ich mózg lepiej się rozwija. W ramionach opiekuna, dziecko wiele się uczy. Noszone dzieci mniej płaczą. Jak więc wykorzystują ten dodatkowy czas i energię? Uczą się. Noszone dzieci więcej czasu spędzają w stanie świadomego zadowolenia, nazywanego również “spokojnym czuwaniem” lub “uważnym spokojem” – czyli w stanie behawioralnym, w którym niemowlę najwięcej się uczy, mogąc lepiej kontaktować się i wchodzić w interakcje ze swoim otoczeniem. Im więcej zaś dzieci kontaktują się z otoczeniem, tym lepsze są ich neurologiczne połączenia. Energię, którą zużyłyby na płacz, dzieci przekształcają w energię do myślenia.
Aby lepiej docenić sposób w jaki noszenie wspomaga proces uczenia się u niemowlęcia, postaw się na miejscu swojego dziecka i spróbuj spojrzeć na świat jego oczami.
– najpierw “wejdź” do nieruchomego leżaczka czy łóżeczka dla niemowląt i wyobraź sobie, co widzisz. Leżysz samotnie, machając rękami i wyginając grzbiet, tracąc mnóstwo energii na bezcelowe ruchy. Nie uczysz się wiele leżąc nieruchomo i biernie patrząc na pozbawione znaczenia niebo albo sufit mieszkania.
– teraz wyobraź sobie, że jesteś noszony na rękach/nosidle/chuście. Jesteś teraz tym, kogo nazywamy “dzieckiem noszonym”. Wraz z mamą wędrujesz alejką w supermarkecie, widzisz tę samą rozmaitość sklepowych atrakcji, co ona. Jesteś niesiony przez park, w którym oglądasz bawiące się dzieci. Jesteś z mamą, gdy krząta się po domu albo rozmawia przez telefon. Idziesz tam, gdzie idzie mama. Widzisz to, co ona widzi. Słyszysz wszystko to, co słyszy twoja mama. Zatem noszenie dziecka najlepiej wpływa na rozwój małego umysłu i inteligencję.
2) Pozornie, nic nieznaczące zabawy
Poprzez zabawę dzieci poznają świat, który je otacza: zaś rodzice obserwując bawiące się maluchy, mogą dowiedzieć się o preferencjach i możliwościach swoich dzieci, w każdym stadium rozwoju. Przyglądając się i uczestnicząc w zabawie, rodzice mogą zacząć wyrabiać sobie pewne pojęcie o wszystkich procesach podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów, które zachodzą w rozwijającym się umyśle dziecka.
Na moim blogu znajdziecie kilka propozycji kreatywnych zabaw, które można wykorzystać zarówno przy dziecku niespełna rocznym, jak i starszym: KLIK
3) Rozmawiać, rozmawiać… i jeszcze raz rozmawiać
To, jak mówisz do swojego dziecka, ma głęboki wpływ na rozwój jego mózgu i tu właśnie rodzice, zwłaszcza zaś matki, mogą naprawdę wykazać swój dar.
Podpowiedzi, jak rozmawiać z niemowlęciem znajdziecie również na moim blogu w najnowszym wpisie: KLIK
4) Posłuchaj, co ma Ci do powiedzenia Twoje dziecko
W wychowaniu rozgarniętego dziecka pomaga nie tylko sposób, w jaki do niego mówisz, ale także to, jak go słuchasz. Gotowość opiekuna do reakcji na sygnały dziecka to potężne wspomaganie rozwoju mózgu. Dawno temu nastawienie zakładające “obawę przed zepsuciem dziecka czy byciem manipulowanym przez nie” pozwoliło rozwinąć się filozofii zajmowania się niemowlęciem, który nosi nazwę “trening niemowlęcy”. Ten minimalizujący rolę dotyku, przypominający korzystanie z książki kucharskiej styl rodzicielstwa, obiecuje pomóc dzieciom wygodniej wpasować się w style życia ich rodziców. Nowe obserwacje rozwoju niemowląt pokazały, jak szkodliwie może być to podejście.
Niemowlęta, których języka się słucha i których potrzeby są we właściwy sposób zaspokajane, uczą się zaufania do swojego środowiska, zaś zaufanie to jeden z najwcześniejszych i najcenniejszych budulców mózgu.
5) Posiłki. Zdrowe posiłki
Nowe badania potwierdzają to, co rodzice obserwowali od dawna: to, co dzieci jedzą wpływa – na lepsze lub na gorsze – zachowanie, myśli i naukę. Jako, że gwałtownie rosnący mózg niemowlęcia zużywa około 50 % całej energii pozyskiwanej z pożywienia, wydaje się rozsądne, że im to pożywienie jest zdrowsze, tym zdrowszy jest mózg. Jedzenie spożywane przez dziecko wpływa nie tylko na rozwój mózgu, ale także na to, jak dobrze nerwy wysyłają między sobą wiadomości za pomocą biologicznych mostów zwanych neurotransmiterami. Najlepszym pożywieniem dla rosnącego mózgu są: tłuszcze, cukry i witaminy.
